Lời mở

Thực hiện chương trình đổi mới việc giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học và cao đẳng, trong bối cảnh đổi mới giáo dục đại học, ngày 18 tháng 09 năm 2008, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 52 /2008/QĐ-BGDĐT về chương trình các môn học lý luận chính trị, chương trình này được áp dụng từ học kỳ II năm học 2008-2009.

Nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy, học tập của sinh viên trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế – Kỹ thuật Hải Dương, tôi đã biên soạn tập bài giảng này. Tập bài giảng môn “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin” được biên soạn theo chương trình khung và Giáo trình của môn học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Tài liệu này còn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo để học tập của sinh viên. Do thời gian hạn chế do đó Tập bài giảng không thể tránh khỏi sai sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của các thầy giáo, cô giáo và các bạn sinh.

Phần I: Thế giới quan và phương pháp luận triết học của chủ nghĩa Mác – Lênin

Chương mở đầu: Nhập môn những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin

Chương I: Chủ nghĩa duy vật biện chứng

Chương II: Phép biện chứng duy vật

+ Phép biện chứng và phép biện chứng duy vật

+ Các nguyên lý cơ bản của phép biện chứng duy vật

+ Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật

+ Các quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật

+ Lý luận nhận thức duy vật biện chứng

Chương III: Chủ nghĩa duy vật lịch sử

+ Vai trò của sản xuất vật chất và quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất

+ Biện chứng của cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

+ Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội và tính độc lập tương đối của ý thức xã hội

+ Hình thái kinh tế-xã hội và quá trình lịch sử-tự nhiên của sự phát triển các hình thái kinh tế-xã hội

+ Vai trò của đấu tranh giai cấp và cách mạng xã hội đối với sự vận động, phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

+ Quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử về con người và vai trò sáng tạo lịch sử của quần chúng nhân dân

Phần II: Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác – Lênin về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

Chương IV: Học thuyết giá trị

Chương V: Học thuyết giá trị thặng dư

+ Sự chuyển hóa tiền tệ thành tư bản

+ Quá trình sản xuất giá trị thặng dư trong chủ nghĩa tư bản

+ Sự chuyển hóa giá trị thặng dư thành tư bản – Tích lũy tư bản

+ Quá trình lưu thông tư bản và khủng hoảng kinh tế

+ Các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư

Chương VI: Học thuyết về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa Tư bản độc quyền Nhà nước

+  Chủ nghĩa tư bản độc quyền

+  Chủ nghĩa tư bản độc quyền Nhà nước

+  Đánh giá chung về vai trò và giới hạn lịch sử của chủ nghĩa Tư bản

Phần III: Lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về Chủ nghĩa xã hội

Mở đầu

Chương VII: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cách mạng xã hội chủ nghĩa

+ Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

+ Cách mạng xã hội chủ nghĩa

+ Hình thái kinh tế – xã hội cộng sản chủ nghĩa

+ Chủ nghĩa xã hội hiện thực và triển vọng

Chương VIII: Những vấn đề chính trị – xã hội có tính quy luật trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa

+  Xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa và nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

+  Xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

+  Giải quyết vấn đề dân tộc và tôn giáo