Đối với dòng xe sử dụng nguồn nguyên liệu cung cấp chính là dòng điện mà cụ thể là xe đạp điện thì bình thiết bị ắc quy có vai trò quan trọng giúp cho loại phương tiện này có thể vận hành trơn tru và đáp ứng nhu cầu của tất cả mọi người. Để giúp kéo dài tuổi thọ sử dụng của phương tiện xe đạp điện bạn cần phải học cách sử dụng bình ắc quy đúng cách, an toàn nhất của chúng tôi.
Bài trước: Ắc quy xe máy điện
Tóm tắt
Phân loại ắc quy xe đạp điện
Ắc quy xe điện trên thị trường hiện nay có khoảng gần 10 hãng. Gần giống nhau về giá thành và nhập từ Đài loan hoặc trung quốc ( vì hiện nay acquy chuyên dụng cho xe đạp điện tại việt nam chưa có nhà máy sản xuất). Ac quy xe dap dien hiện có 2 loại là loại Acquy khô : 12Ah /12Volt và 20Ah / 12Volt ( toàn bộ đều phải nhập khẩu Đài Loan, Trung quốc ).
Trên thị trường hiện có Acquy nước sản xuất tại việt nam ( loại này không chuyên dụng cho xe điện , chỉ thích hợp với các thiết bị chạy tải đột ngột như đề xe máy, đề oto – đặc tính dòng phóng nạp của xe đạp điện không phù hợp với acquy loại này) .
Có nhiều nơi lắp acquy nước để cạnh tranh giá . Một số thương hiệu Acquy Việt Nam như Phoenix, đồng nai, Globe , Long , Tia Sáng, Vision …
Nguyên lý hoạt động của ắc quy xe đạp điện
– Nguồn năng lượng trong ắc quy xe đạp điện có tính chất thuận nghịch: nó tích trữ năng lượng dưới dạng hoá năng và giải phóng năng lượng dưới dạng điện năng.
Quá trình ắc quy cấp điện cho mạch ngoài được gọi là quá trình phóng điện, quá trình ắc quy dự trữ năng lượng được gọi là quá trình nạp điện.
– Kí hiệu hoá học biểu diễn ắc quy axit có dung dịch điện phân là axit H2SO4 nồng độ d = 1,1 ÷ 1,3%, bản cực âm là Pb và bản cực dương là PbO2 có dạng : (- ) Pb | H2SO4 d = 1,1 ÷ 1,3 | PbO2 ( + )
Phương trình hoá học biểu diễn quá trình phóng nạp của ắc quy axit: PbO2 + 2H2SO4 + Pb = 2PbSO4 + 2H2O
Hướng dẫn sử dụng và bảo quản ắc quy xe đạp điện đúng cách kéo dài tuổi thọ
Tuổi thọ của xe đạp điện phần lớn phụ thuộc vào bình ắc quy lắp đặt trong đó. Ngoài việc mua xe đạp điện tại các thương hiệu nổi tiếng, đảm bảo chất lượng thì cách sử dụng và bảo quản bình ắc quy của bạn cũng có tác động rất lớn đến thời gian sử dụng của phương tiện.
Hướng dẫn sạc ắc quy đúng cách
Cách 1: Sạc trực tiếp vào bình ắc quy để trên xe
Đầu tiên, bạn phải tắt công tắc nguồn xe, cắm đầu sạc vào xe rồi sau đó cắm phích điện vào ổ điện nhà. Sau khi các kết nối đã hoàn tất bạn cần phải quan sát đèn báo hiệu trên bộ sạc để biết tình trạng sạc điện như thế nào. Đèn báo màu vàng thể hiện điện chưa vào bình, bạn cần kiểm tra lại kết nối giữa bộ sạc và ổ cắm vào bình ắc quy. Đèn báo màu đỏ là đang sạc, nhưng bạn cũng lưu ý là sau 8 – 10h mà đèn báo vẫn màu đỏ thì bạn nên mang ắc quy và sạc điện ra cửa hàng sửa chữa xe điện để kiểm tra. Đèn báo màu xanh thể hiện là đã sạc đầy bình. Đèn báo hiệu nhấp nháy thể hiện bộ sạc điện đã hỏng, bạn nên thay thế bộ sạc mới.
Cách 2: Lấy bình ắc quy ra và sạc điện
Để ắc quy trên một mặt phẳng, cắm một đầu phích điện vào bình điện còn đầu kia nối với bộ phận sạc điện. Nối bộ phận sạc điện với ổ cắm điện thông qua phích cắm. Lưu ý: tuyệt đối không được dốc ngược bình trong khi đang sạc điện. Cần phải kiểm tra các thông số bình ắc quy để sử dụng sạc điện đúng với công suất bình để tránh trường hợp ắc quy nhanh bị chai, phồng.
Cách bảo quản ắc quy xe điện
Các vấn đề liên quan đến sạc điện:
– Khi mới mua xe điện bạn nên đi gần cạn điện rồi sạc bình thường, lặp lại quá trình đó từ 2 – 3 lần để cực tính của ắc quy được “già” hơn và sau này sử dụng xe sẽ đi được nhiều km hơn và bền hơn.
– Nên tránh trường hợp 1 ngày sạc quá nhiều lần, xe vẫn còn nhiều điện mà vẫn cắm sạc. Đó là điều tối kỵ trong việc sử dụng ắc quy, nó sẽ làm ắc quy của bạn nhanh hỏng hơn.
– Bộ sạc điện hiện nay đều có chế độ sạc đầy tự ngắt nên cách sạc điện tốt nhất là sử dụng xe ban ngày và sạc điện qua đêm. Tuy nhiên bạn cũng không nên cắm sạc quá lâu, điều này rất nguy hiểm cho bộ sạc và ắc quy. Trong trường hợp bạn không đi nhiều thì dựa vào vạch báo mức điện trên xe để tiến hành sạc điện.
– Theo khuyến cáo của nhà sản xuất thì sau khoảng 3 – 4 tháng bạn nên xả sạch điện trong bình bằng cách cho xe hoạt động đến lúc hết điện hoàn toàn và sạc lại liên tục cho đến khi đầy bình để làm tuổi thọ ắc quy được bền hơn.
– Chỉ sử dụng bộ sạc phù hợp với ắc quy, tránh tuyệt đối không sử dụng các bộ sạc khác một cách tùy tiện vì mỗi bình ắc quy có một mức điện áp riêng do đó bộ sạc cũng phải có cùng điện áp với ắc quy.
– Trong lúc sạc điện phát hiện nhiệt độ bộ sạc hay ắc quy quá cao hay có mùi cháy, khét thì bạn phải dừng ngay việc sạc điện và đem đến cửa hàng sửa chữa xe điện để kiểm tra.
– Không được cắm bộ sạc điện vào nguồn chờ sẵn mà không sạc điện cho bình.
– Sau khi sạc điện xong bạn nên rút ổ cắm điện ra trước rồi rút ở bình ắc quy sau, tránh không được kéo căng phần dây điện.
– Nếu bạn sử dụng cạn kiệt năng lượng thì phải sạc điện ngay để đảm bảo tuổi thọ cho ắc quy.
– Khi sạc điện cần giữ bình khô, sạch, tránh va chạm mạnh.
– Bạn không nên sạc điện ngay khi vừa đi xe về bởi lúc này bình vẫn nóng nếu sạc ngay sẽ dẫn đến hiện tượng chai ắc quy khiến tuổi thọ ắc quy không quá 1 năm. Tốt nhất là bạn nên để sau 30 phút hoặc 1 tiếng rồi hãy tiến hành sạc điện.
– Khi đi mưa về có thể bình đã cạn kiệt năng lượng nhưng tuyệt đối không được sạc điện ngay vì bình ắc quy lúc này có thể bị ẩm. Bạn nên lau khô xe và bình ắc quy, sau đó để khoảng vài tiếng hãy sạc điện. Trong điều kiện thời tiết có độ ẩm cao thì bạn cần nhiều thời gian để sạc hơn.
– Một bộ ắc quy thường có 4 – 5 quả ắc quy nhỏ. Khi có dấu hiệu 1 quả nhỏ bị chai thì bạn nên thay luôn, không nên cố dùng tiếp bởi khi đó các quả còn lại phải “gồng” mình đảm nhiệm chức vụ của quả đã hỏng thì cả bộ ắc quy sẽ nhanh bị hỏng. Thêm vào đó, chi phí thay 1 quả nhỏ tiết kiệm hơn chi phí thay cả bộ.
– Nếu bạn thay thế ắc quy phải chọn ắc quy mới cùng chủng loại và công suất với ắc quy cũ để kéo dài tuổi thọ cho xe. Bạn nên đến những cửa hàng bán ắc quy xe điện uy tín, không nên mua những loại ắc quy trôi nổi trên thị trường vì chất lượng không đảm bảo, có thể ảnh hưởng đến hoạt động và chất lượng xe.
– Khi bắt đầu khởi động bạn nên đạp vài vòng để xe khởi động nhẹ nhàng, không tốn quá nhiều điện năng. Điều chỉnh ga từ từ, không nên vặn hết ga để tránh làm hỏng phụ kiện xe.
– Khi lên dốc, chở nặng hoặc đi ngược chiều gió bạn nên dùng bàn đạp trợ lực cho xe để kéo dài tuổi thọ cho ắc quy và động cơ.
– Không nên chở quá trọng tải nhà sản xuất đề ra.
– Không nên chạy xe cạn kiệt năng lượng.
– Khi dừng xe hoặc xuống xe nên khóa điện để tránh vô ý vặn tay ga khiến xe đột ngột chuyển động gây nguy hiểm cho bạn và những người tham gia giao thông xung quanh.
Một số lỗi phổ biến của sạc xe đạp điện
Đèn sạc xe đạp điện nhấp nháy
Nguyên nhân của sự cố này có thể là do IC1 bị hỏng, nếu thay thế cần cẩn thận không làm hỏng tấm mạch in đồng. Sau khi thay xong cần điều chỉnh R28 làm cho điện áp của bộ sạc trong phạm vi hoạt động bình thường.
Xe đạp điện sạc không vào
Có một số nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này như:
Bộ sạc bị hỏng: bộ sạc báo đèn đỏ nhưng sạc mãi không vào điện. Bạn nên đến nơi mua và bảo hành bộ sạc điện hoặc mua bộ sạc mới.
Lỏng dây ắc quy: Khi cắm sạc điện thì đèn báo xanh, lúc đầy điện sạc báo tự ngắt điện nhưng bình ắc quy thực tế lại không tích điện. Bạn có thể khắc phục bằng cách nhấc hộp ắc quy lên để kiểm tra dây nguồn xe nối với ắc quy có bị lỏng hay đứt không? Nếu không thì tháo hộp ắc quy và kiểm tra cầu chì có bị hỏng không? Nếu hỏng thì bạn có thể đấu trực tiếp vào để dụng tạm sau đó mua cầu trì mới để thay thế.
Do dây nối giữa bình ắc quy lên chân sạc: kiểm tra xem phần dây nối giữa bình ắc quy lên chân sạc bên trên cốp xe bị đứt hoặc không tiếp xúc. Sạc điện báo đèn xanh mà kiểm tra 2 vấn đề phía trên không phải. Cách thử là nhấc hẳn ắc quy ra để cắm sạc trực tiếp vào. Nếu như vào điện thì dây này bị hỏng. Khắc phục bằng cách đem ra đại lý mua xe hoặc cửa hàng uy tín để sửa và thay thế.
Ngoài ra có thể do bộ ắc quy dùng quá lâu. Nếu sử dụng được 1 năm thì bạn nên thay thế bộ ắc quy mới. Cách kiểm tra là mở ắc quy ra xem có bị phồng hay không? nếu vẫn vuông vắn thì dùng dây thử điện nối 2 đầu âm dương lại với nhau, nếu phát hiện tia lửa mạnh có màu vàng thì ắc quy vẫn còn tốt. Nếu tia lửa điện màu xanh thì ắc quy đã bị yếu. Khi đó bạn nên thay thế bình ắc quy mới.
Xe đạp điện sạc mãi không đầy
Nguyên nhân có thể do bộ sạc điện bị hỏng. Biểu hiện là báo hiệu đèn đỏ nhưng thực tế điện không vào. Bạn cần đến trung tâm bảo hành nơi mua xe hoặc đại lý uy tín để kiểm tra và mua sạc mới.
Ngoài ra, cũng có thể do ắc quy bị lỏng dây nối sạc. Ắc quy của xe có dây nối giữa bình và chân sạc trên cốp. Nếu dây bị lỏng hoặc bị đứt thì khi xe hết điện cắm sạc vào nhưng đã thấy báo đèn tín hiệu màu xanh hiển thị đầy điện. Khi đó, bạn cần lấy hộp ắc quy ra, kiểm tra dây nguồn xe nối với ắc quy có bị lỏng hay không? Nếu không bị lỏng thì tháo hộp ắc quy ra và xem cầu chỉ có bị hỏng không? Kiểm tra và thay thế cái mới.
Một số câu hỏi thường gặp liên quan đến ắc quy xe đạp điện
Sạc xe đạp điện bao nhiêu tiếng?
Đây là câu hỏi chung của những người dùng xe đạp điện. Cần sạc bao nhiêu tiếng đầy bình? Cắm sạc lâu có gây ra ảnh hưởng gì không?
Tùy từng nhà sản xuất, số lần sạc điện theo công bố thường là 350 lần cho ắc quy và 500 lần cho pin. Vậy nếu sạc 1 lần/ 1 ngày thì xe của bạn đi được khoảng 1 năm.
Chính vì vậy, cần tránh sạc nhiều lần trong ngày, chưa hết điện hay điện còn nhiều vẫn cắm sạc. Sạc điện càng ít lần thì càng giúp tăng tuổi thọ và thời gian sử dụng của pin, ắc quy.
Thời gian sạc cho xe đạp điện 36V-12A là từ 4-6 tiếng, 48V-12A là từ 6-8 tiếng. Cắm sạc vào bình ắc quy trước sau đó cắm đầu còn lại vào nguồn 220V. Trong quá trình sạc đèn tín hiệu phía trên cục sạc sẽ báo màu bỏ nếu sạc chưa đầy, sẽ báo màu xanh nếu đã sạc đầy và tự động ngắt.
Chú ý sạc đúng cách:
Khi vừa đi về, bạn không nên cắm sạc liền mà nên chờ khoảng 30-45 phút rồi hãy cắm sạc. Do khi đi về bình còn nóng, đặc biệt vào mùa hè. Nếu bạn cắm sạc liền thì bình ắc quy chịu nhiệt lớn có thể bị phồng.
Sau khi sạc cũng nên chờ 15-30 phút rồi mới sử dụng.
Bạn không nên sử dụng hết sạch điện mới sạc. Thời điểm sạc tốt nhất là còn 30% điện năng.
Nên sử dụng đúng loại sạc đối với dòng xe đạp điện đó để đảm bảo tuổi thọ cũng như tránh gây ra hiện tượng cháy nổ.
Để ắc quy được lâu dài hơn, đầu tiên mua về bạn nên sạc ngay 10 tiếng liên tục cho “già” ắc quy. Nếu khi mới mua về bạn vội vàng sử dụng ngay, sạc ngắt quãng mấy tiếng 1 lần ắc quy sẽ bị “non”, đi được ít km và không bền.
Sạc xe đạp điện có tốn điện không?
Bạn phải biết điện áp và mức độ dung lượng điện hiện tại của pin xe đạp điện. Điện áp xe thường được thể hiện trên hướng dẫn sử dụng. Loại 3 bình ắc quy là 36V, loại 4 bình là 48V.
Hiện tại, loại thông dụng ở Việt Nam là 48V-12A có thể chạy được khoảng 50km trên một lần sạc ắc quy.
Để tính toán số điện cho mỗi lần sạc ta có công thức 48V x 12A/1000 = 0,576 kWh
Vậy có nghĩa là mất khoảng 0,576 kWh để sạc một chiếc xe đạp điện trong 1 giờ. Hầu hết, xe đạp cần khoảng 4-6 giờ sạc điền. Vậy tổng lượng điện tiêu thụ sẽ là 6×0,576= 3,4kW.
Chi phí tính ra để sạc một xe đạp điện với giá điện bình quân là 2200 đồng sẽ là: 3,4 x 2200 = 7500 đồng
7500 đồng cho một lần sạc với quãng đường đi khoảng 50km.
Từ đó có thể thấy chi phí điện năng sử dụng để sạc cho xe đạp điện là không đắt và hạn chế được khí thải.
Bài sau: Sạc xe đạp điện
Xe đạp điện sạc đầy đi được bao nhiêu km?
Xe đạp điện đi được bao xe tùy thuộc vào từng hãng xe và thiết kế của xe. Xe chạy bằng pin hay chạy bằng ắc quy xe đạp điện. Chính vì vậy, trước khi mua xe cũng có những lưu ý để hiểu rõ hơn về từng hãng xe mà lựa chọn cho phù hợp.
Hiện nay, các hãng xe nổi tiếng như Yamaha hay Honda đang dẫn đầu về số lượng xe bán ra. Dòng xe thương hiệu này có thể chạy được 40-60 km cho 1 lần sạc đầy. Như xe điện Nijia 2014 có thể chạy tối đa lên tới 80km. Bình quân các dòng xe khác có quãng đường di chuyển từ 50-60km khi sạc đầy bình.
Để kéo dài quãng đường đi được thì bạn có thể làm theo những cách sau:
Sử dụng sản phẩm xe đạp điện chạy bằng pin thay vì chạy bằng ắc quy khi có nhu cầu chạy đường dài.
Mỗi lần khởi động nên đạp vài nhịp ban đầu để giảm sức nặng cho xe, giúp tiết kiệm điện năng.
Mỗi khi lên dốc cao hay vừa phanh gấp cũng nên đạp vài nhịp.
Sạc điện đúng cách, tránh xe hoạt động quá tải.
Không nên để tải trọng vượt mức cho phép.
Xe đạp điện sạc bình ắc quy qua đêm có sao không?
Sạc điện được tích hợp chức năng tự ngắt khi đầy là điều vô cùng cần thiết. Vì nếu không có chức năng tự ngắt khi sạc đầy, chúng ta sẽ khó biết được khi nào bình đã nạp đầy điện.
Hiện nay các loại sạc chính hãng đều đã tích hợp chức năng tự ngắt khi đầy điện. Chính vì thế, việc cắm sạc qua đêm là hoàn toàn được nếu sạc của bạn là sạc chính hãng và chức năng tự tắt vẫn hoạt động bình thường.
Kéo dài tuổi thọ sử dụng của xe đạp điện cũng như ắc quy xe đạp điện không quá khó, chỉ cần bạn học theo hướng dẫn trên của chúng tôi. Chúc các bạn có được những chuyến đi an toàn nhất.
Xem thêm: Xe Máy Điện